W urzędzie albo listownie
Co to jest kapitał początkowy
To odtworzona kwota składek na ubezpieczenie społeczne, które zostały opłacone przez ciebie albo twojego płatnika składek do 1 stycznia 1999 roku. Kapitał początkowy nie jest świadczeniem wypłacanym przez ZUS. Jest uwzględniany przy obliczaniu tak zwanej nowej emerytury.
Kto może mieć ustalony kapitał początkowy
Każdy, kto:
- urodził się po 31 grudnia 1948 roku,
- pracował przed 1 stycznia 1999 roku i miał opłacane składki na ubezpieczenie społeczne, na przykład przez pracodawcę.
ZUS ustali kapitał początkowy także dla osoby, która urodziła się przed 1949 rokiem — jeśli spełnia WSZYSTKIE następujące warunki:
- złożyła wniosek o emeryturę z tytułu ukończenia powszechnego wieku emerytalnego po 31 grudnia 2008 r. i o obliczenie według nowych zasad,
- ma okresy składkowe i nieskładkowe — co najmniej 20 lat (kobieta) albo co najmniej 25 lat (mężczyzna),
- była objęta ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego.
Wniosek możesz złożyć osobiście albo przez pełnomocnika.
Kiedy złożyć wniosek
Im szybciej złożysz wniosek, tym lepiej. Wiele zakładów pracy jest likwidowanych lub przekształcanych. Możesz więc mieć trudności z uzyskaniem dokumentów, które potwierdzają twoje zatrudnienie i wynagrodzenie.
Co zrobić
- Przygotuj wszystkie potrzebne dokumenty. Szczegóły znajdziesz w sekcji Co przygotować.
- Złóż je w ZUS. Szczegóły znajdziesz w sekcji Gdzie złożyć dokumenty.
- Czekaj na decyzję. Szczegóły znajdziesz w sekcji Ile będziesz czekać.
Gdzie złożyć wniosek
W dowolnym oddziale ZUS. Decyzję wyda natomiast oddział ZUS właściwy dla twojego miejsca zamieszkania. Jeśli masz konto na Platformie Usług Elektronicznych ZUS (PUE ZUS) — możesz zarezerwować termin wizyty.
Wpisz swój kod pocztowy i sprawdź, gdzie jest twój oddział ZUS.
Masz 2 możliwości złożenia wniosku:
- zanosisz do oddziału ZUS,
- wysyłasz pocztą.
Ile zapłacisz
Usługa jest bezpłatna.
Co przygotować
- dowód osobisty albo paszport — jeśli zanosisz wniosek do ZUS,
- wniosek o kapitał początkowy — pobierz i wypełnij albo zrób to w ZUS. Możesz też poprosić o jego spisanie pracownika ZUS. Podasz potrzebne informacje i podpiszesz protokół, który przygotuje pracownik,
- informację o okresach składkowych i nieskładkowych — pobierz i wypełnij albo zrób to w ZUS,
- dokumenty, które potwierdzają okresy składkowe i nieskładkowe przed 1 stycznia 1999 roku — na przykład okresy pracy, służby wojskowej, pobierania zasiłku dla bezrobotnych, urlopu wychowawczego, nauki w szkole wyższej. Przygotuj oryginały albo odpisy, które są potwierdzone przez notariusza albo pełnomocnika, który jest adwokatem, radcą prawnym, rzecznikiem patentowym albo doradcą podatkowym,
- zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu przed 1 stycznia 1999 roku — wystawia je pracodawca albo następca pracodawcy,
- legitymację ubezpieczeniową — jeśli masz w niej uzupełnione przez pracodawcę wpisy o zatrudnieniu i wysokości wynagrodzenia,
- pisemne pełnomocnictwo — jeśli wniosek składa w twoim imieniu pełnomocnik. Nie ma jednego wzoru takiego pisma. Podaj w nim dane, dzięki którym pracownik ZUS będzie mógł sprawdzić tożsamość pełnomocnika, na przykład jego imię i nazwisko, serię i numer dowodu osobistego. Podpisz się na pełnomocnictwie.
Wyjątkowo możesz przygotować ksero poniższych dokumentów — jeśli są potwierdzone za zgodność z oryginałem przez pracodawcę lub pracownika ZUS:
- książeczka wojskowa,
- dyplom ukończenia szkoły wyższej,
- wyciągi z akt wystawianych przez urzędy stanu cywilnego,
- dane z dowodu osobistego „książeczkowego”, na przykład wpisy o zatrudnieniu, o dzieciach.
Ile będziesz czekać
Decyzję dostaniesz najpóźniej z decyzją o ustaleniu prawa do emerytury.
Jeśli okaże się, że musisz uzupełnić wniosek, bo na przykład brakuje dokumentu, który potwierdza okres pracy, ZUS wskaże ci termin, w którym trzeba dostarczyć dokument.
Co zrobić, jeśli nie zgadzasz się z decyzją ZUS
Do miesiąca od doręczenia decyzji możesz odwołać się do sądu okręgowego — sądu pracy i ubezpieczeń społecznych. Odwołanie zaadresuj do sądu, ale złóż w oddziale ZUS, który wydał decyzję.
Dodatkowe informacje
Jeśli masz wątpliwości, skontaktuj się z ZUS:
- zadzwoń pod numer 22 560 16 00,
- wyślij e-mail na adres cot@zus.pl,
- idź do najbliższej placówki.
Jeśli wybierzesz kontakt telefoniczny lub e-mailowy — konsultanci ZUS są dostępni w dni robocze, od poniedziałku do piątku, od 7.00 do 18.00.
Informacje
Podstawa prawna
- Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz.U. z 2018 r. poz. 1270 z późn. zm.)
- Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz.U. nr 237, poz. 1412)